Eerste Akte

Eerste Toneel (1e akte)

Vrouwe Isolde, een Ierse Koningsdochter, is op een schip onderweg naar Cornwall. Zij zal worden uitgehuwelijkt aan Cornwall's oude Koning Marke. Dit politieke huwelijk zal de pas gesloten vrede tussen Cornwall en Ierland bezegelen. Heer Tristan, trouwe vazal van Koning Marke van Cornwall, heeft haar voor zijn Koning geworven.

Cornwall

Isolde vervloekt haar geslacht dat vervallen is tot het brouwen van balsemdranken en de kunst verloren heeft om te gebieden over zee en storm. Zij roept de natuur op tot een woedende storm, die het schip zal verzwelgen, zodat de dood haar redt van haar smadelijk lot. Brangäne, haar dienstmaagd, vraagt geschrokken waardoor Isolde wordt gekweld.

Tweede Toneel (1e akte)

De voorhang van de tent valt open en Isolde's blik vindt Heer Tristan, ze vraagt aan Brangäne wat ze van hem vindt. Brangäne acht hem een hoog geprezen held zonder gelijke. Honend gebiedt Isolde haar, Heer Tristan te ontbieden. Kurwenal, de dienstknecht van Heer Tristan, ziet Brangäne komen en waarschuwt Heer Tristan. Brangäne brengt Isolde's verzoek over aan Heer Tristan. Tristan antwoordt ontwijkend door te zeggen dat hij Isolde altijd en overal dient, en hij het roer niet in de steek kan laten. Brangäne herhaalt nogmaals de woorden van Isolde, waarop Kurwenal spottend antwoordt dat Heer Tristan niet horig is aan Vrouwe Isolde. Ook herinnert Kurwenal aan Tristan's zege over Heer Morold van Ierland, de aanstaande echtgenoot van Isolde, die belasting kwam innen in Cornwall. Tristan versloeg hem en stuurde zijn hoofd als belasting naar Ierland. 

Derde Toneel (1e akte)

Brangäne brengt verslag uit en Isolde ervaart smartelijk Tristan's weigering. Het lied van Kurwenal over Morold is haar niet ontgaan en nu verhaalt zij van Tristan die ooit zwak en ziek tot haar kwam om genezing.

In de oorlog tussen Cornwall en Ierland heeft Isolde haar aanstaande man Morold verloren. Morold werd door Tristan gedood, in dat gevecht raakte Tristan zelf zwaar gewond. Isolde staat wijd en zijd bekend als een van de beste genezers en Tristan moest zich tot haar wenden om het leven te behouden. Tristan deed zich voor als Tantris, maar werd toch herkend door Isolde. Uit zijn zwaard ontbrak de scherf, die zij had gevonden in het hoofd van de dode Morold. Isolde greep het zwaard om Tristan te doden, maar werd verlamd door zijn blik. Tristan genas lichamelijk en keerde terug naar het hof van Koning Marke. 

Tristan zwoer haar eeuwige dank en trouw. Echter als bruidswerver voor Koning Marke kwam hij terug naar Ierland, om te dingen naar de hand van Vrouwe Isolde. Isolde zint op wraak en verlangt de dood voor Tristan en zichzelf.

Brangäne ziet het huwelijk, dat Isolde tot Koningin van Cornwall zal maken, juist als een verheven geschenk van Heer Tristan, die als vazal altijd in haar buurt zal zijn. Voor Isolde zal dit juist een kwelling zijn, om de man die ze lief heeft maar niet de hare is, altijd in haar nabijheid te hebben. Ze draagt Brangäne op het kistje met balsemdranken van haar moeder te brengen. Ontzet hoort Brangäne dat Isolde de doodsdrank wil gebruiken. Dan horen ze de matrozen het zeil innemen om vaart te minderen, de kust van Cornwall is nabij.

Vierde Toneel (1e akte)

Kurwenal schuift de voorhang van de tent opzij en komt binnen. Hij spoort Isolde en Brangäne aan om zich gereed te maken aan land te gaan, opdat Heer Tristan Vrouwe Isolde voor Koning Marke kan begeleiden. Isolde weigert zich voor te bereiden, indien Heer Tristan niet eerst vergeving vraagt voor zijn onverzoende schuld. Kurwenal brengt met tegenzin de boodschap over aan Heer Tristan.

Als Kurwenal weg is draagt Isolde aan Brangäne op, om de doodsdrank voor te bereiden. Twijfelachtig vraagt Brangäne voor wie de doodsdrank is bedoeld en Isolde antwoordt dat Tristan de drank zal drinken als verzoening voor zijn verraad aan haar. Brangäne wil niet aan haar verzoek meewerken, maar Isolde eist gehoorzaamheid. Kurwenal keert terug en kondigt Heer Tristan aan.

Vijfde Toneel (1e akte)

Isolde vraagt waarom Tristan niet kwam op haar verzoek, waarop Tristan antwoordt dat het de zede is om als bruidwerver de bruid te mijden. Indien Tristan zo zedig is, waarom is de bloedschuld tussen Isolde en Tristan niet gezoend? Tristan weet van geen schuld en zegt dat er vrede is gezworen tussen Ierland en Cornwall. Isolde doelt echter op haar eed om Morold te wreken, maar in plaats daarvan genas ze Tristan en liet hem gaan. Tristan biedt haar zijn zwaard aan, om alsnog wraak te nemen voor Heer Morold. Isolde zegt hem echter zijn zwaard weg te steken en samen met haar de verzoeningsdrank te drinken. Van buiten horen ze dat het schip aanlegt. Isolde spoort Brangäne aan om de drank te brengen. Tristan, wel beseffend om welke drank het gaat, zet de beker aan zijn mond en drinkt. Voordat hij de beker leeg kan drinken, ontwringt Isolde hem de beker en drinkt deze leeg.

In de wetenschap dat ze op het punt staan dit leven te verlaten, voelen Tristan en Isolde zich volkomen vrij. Voor Tristan is zijn eer niet meer belangrijk en voor Isolde niet de haar aangedane smaad. Ze verklaren elkaar hun liefde en omhelzen elkaar innig. Brangäne die de aankomst van het schip heeft gade geslagen komt snel terug om haar Meesteres te waarschuwen. Ze ziet Tristan en Isolde in een innige omstrengeling, onbewust van wat er zich om hen afspeelt. Vlak voordat de voorhang van de tent wijd geopend wordt, werpt Brangäne zich tussen Tristan en Isolde en hangt Isolde de koningsmantel om. Nog niet terug in de werkelijkheid vraagt Isolde welke drank ze heeft gedronken, en Brangäne antwoordt: 'de liefdesdrank'. Vertwijfeld beseft Isolde dat ze leven moet, en valt flauw tegen de borst van Tristan. Trompetten schallen en verwachtingsvol staan Koning Marke en zijn gevolg klaar voor de ontvangst.

Tod oder Leben